Çevre Arge ve İnovasyon

Zorlu Enerji olarak, enerjide arz güvenliği, rekabet ve çevre koruma konuları etrafında oluşturduğumuz Sürdürülebilirlik Politikamız doğrultusunda yerli ve yenilebilir enerji kaynaklarını azami ölçüde kullanma ilkesini benimsiyoruz. Ar-Ge çalışmalarımızı Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na hizmet ederek yürütüyor, küresel standartları yakından takip ediyoruz.

Zorlu Holding Akıllı Hayat 2030 Hedefleri ve Sürdürülebilirlik Politikamız çerçevesinde ülkemizin zengin ve keşfedilmemiş yenilenebilir enerji kaynak çeşitliliğini ileri teknoloji ve inovasyonla buluşturuyor, ülkemizin düşük karbonlu ve kendine yetebilen bir ekonomiye geçiş yolunda fırsatları değerlendirmesine katkı sağlıyoruz.

Gerçekleştirdiğimiz inovasyon çalışmalarımız kapsamında sanayide dönüşümü başlatacak akıllı sistemlerin kurulmasına ve işletilmesine yatırım yapıyoruz. Sunduğumuz yenilikçi ve akıllı çözümler ile çağa ayak uyduruyor, nitelikli iş gücü ve kaynak çeşitliliğimiz ile sektörde adımızdan söz ettirmeye devam ediyoruz.

Küreselde de sektöre öncülük etme hedefimizle inovatif, verimli ve çevreye duyarlı ürünler ve hizmetler geliştiriyor, Sürdürülebilirlik Stratejimiz doğrultusunda Ar-Ge ve İnovasyon harcama yoğunluğu başta olmak üzere belirlediğimiz inovasyon tabanlı hedef göstergeler ile konunun tüm Şirketlerimizde benimsenmesini ve yakından takibini sağlıyoruz.

2017 yılında kurduğumuz Akıllı Sistemlerve 2021 yılında kurduğumuz AR-GE bölümlerimiz elektrikli araçlar başta olmak üzere Dijitalleşme, Ar-Ge ve İnovasyon alanında çalışmalarını sürdürüyor. EPDK tarafından desteklenen elektrik şarj istasyonları ve enerji depolama projeleri ile sunduğumuz akıllı hizmetlerle çağımızın ihtiyaçlarını anlıyor, çeşitli projeler geliştirmeye devam ediyoruz.

Öncelikli konularımız arasında yer alan İnovasyon ve Yeni İş Modelleri başlığı kapsamında elektrikli araç kiralama, elektrikli araç şarj istasyonları, akıllı ev sistemleri ve akıllı enerji yönetim sistemleri gibi birçok alanda mevcut çalışmalarımıza devam ediyoruz.

Gerçekleştirdiğimiz ve planladığımız projelerin inovatif içerikleri ve yüksek yatırım tutarları bu konuya verdiğimiz önemi ortaya koyarken, Avrupa Birliği Ufuk2020 çerçeve programı ve TÜBİTAK tarafından hibe desteği almaya hak kazanan projeler ise Türkiye’nin yeni nesil teknolojilere yönelmesinde büyük rol oynuyor.

Bu kapsamda, hem Şirket hem de ülke ekonomisine katkı sağlamak amacıyla gerçekleştirdiğimiz Inovasyon ve Ar-Ge projelerimize dair detaylar aşağıda yer almaktadır:

Horizon 2020 Programı – GECO Projesi

Avrupa Birliği’nin Horizon Europe çerçeve programı öncesinde en büyük araştırma ve inovasyon çerçeve programı olan, daha sürdürülebilir bir dünya için büyük keşiflerin, yaratıcı fikirlerin ve buluşların laboratuvardan dünya pazarlarına taşınmasına destek olmak amacıyla kurulan ve bu doğrultuda 7 yıllık süre içinde 80 milyar Euro fonlama olanağına sahip olan Horizon 2020 Programı, Zorlu Enerji’ye, bu alandaki başarılı çalışmalarını göz önünde bulundurarak GECO (Geothermal Emission Control - Jeotermal Emisyonlarının Kontrolü) Projesi’ne katılımı için hibe desteği sağlamıştır.


Proje, Horizon 2020 Programı’nın içerdiği “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Üretim Maliyetlerinin Düşürülmesi” üst başlığı kapsamında, “Jeotermal Enerji Kaynaklı Karbondioksit (CO2) Emisyonlarının Azaltılması“na yönelik olarak, ülkeler arası saha uygulamalarının yapılmasını, yeni ekipman ve teknolojilerin test edilmesini ve bilgi birikimi ve tecrübe aktarımının sağlanmasını hedeflemektedir. İzlanda, İtalya, İspanya ve Fransa gibi Avrupa ülkelerinden katılımcıların olduğu GECO Projesi’nde Zorlu Enerji ve ODTÜ, Türkiye’den temsilciliği üstlenmiştir. Projede uygulama yapılması planlanan 4 sahadan birine Kızıldere jeotermal enerji üretimi sahamızda ev sahipliği yaptık. Sahanın kurulumu ve devreye alınmasının ardından sistem işletmeye alınmış ve sonuç olarak neredeyse tamamını karbondioksitin oluşturduğu yaklaşık 1.000 ton yoğuşmayan gaz atmosfer ile temas etmeden kaynağa geri enjekte edilmiştir. Gazların geri enjekte edilmesi sayesinde 186 kişinin yıllık karbon emisyonunun atmosfere salımı önlenmiştir. Karbon yakalama, kullanım ve depolama projelerinden olan GECO, Paris Anlaşması ve Net Sıfır hedefleri için gerekli olan yeşil dönüşüm için sektöründe önemli bir iyi uygulama örneği olacaktır.


1 Ekim 2018 tarihi itibarıyla resmi olarak yürürlüğe giren ve 2023 yılı Mart ayında tamamlanan proje kapsamında Kızıldere-3 jeotermal enerji santraline entegre olarak inşa edilen pilot NCG reenjeksiyon sistemi Eylül 2022’de başarılı bir şekilde devreye alınmıştır. GECO Projesi; şirketimizin Akıllı Hayat 2030 sürdürülebilirlik vizyonu doğrultusunda net sıfır emisyon hedefine, jeotermal enerjinin daha yeşil olmasını sağlaması yönüyle SKA 7 (Erişilebilir ve Temiz Enerji), Karbondioksit Yakalama, Kullanım ve Depolama amaçları yönüyle de SKA 13 (İklim Eylemi) çerçevesinde katkı sağlamaktadır. Bunların yanı sıra kaynakların verimli kullanılması açısından projenin SKA 9 (Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı) ve SKA 12 (Sorumlu Üretim ve Tüketim) amaçlarına ilişkin etkileri de mevcuttur.

Horizon 2020 Programı – GeoSmart Projesi

GeoSmart Projesi’nde İngiltere, Belçika, Fransa, Almanya, İtalya, İzlanda ve Norveç gibi ülkelerden çeşitli yatırımcı, sanayici, enstitü ve üniversiteler yer almaktadır. Proje, Horizon 2020 Programı’nın içerdiği “Güvenli, Temiz ve Verimli Enerji” üst başlığı kapsamında “Yüksek Performanslı Yenilenebilir Teknolojilerin Kombine Isı-Güç Santrallerine Uygulanması”na yönelik olarak, ülkeler arası saha uygulamalarının yapılmasını, yeni ekipman ve teknolojilerin test edilmesini ve bilgi birikimi ve tecrübe aktarımının sağlanmasını hedeflemektedir. Proje kapsamında, Zorlu Enerji’nin bünyesinde yer alan Kızıldere Jeotermal Enerji Santralleri ile Almanya’daki Insheim sahasında, jeotermal akışkanın sıvı ve buhar fazında depolanması, jeotermal enerji santrallerine entegre edilebilecek CSP (Concentrated Solar Power - Yoğunlaştırılmış Güneş Enerjisi) ve Biomass (Biyokütle) teknolojilerinin santral performansı üzerindeki etkilerinin incelenmesi vb. faaliyetlerin gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Projenin kabulü Ocak 2019’da Avrupa Komisyonu tarafından duyurulmuş ve proje hibe desteği almaya hak kazanmıştır.

1 Haziran 2019 tarihinde imzalanan hibe sözleşmesi ile proje resmi olarak yürürlüğe girmiş ve başlangıç toplantısı 26-27 Haziran 2019 tarihleri arasında tüm ortakların katılımıyla Belçika’nın Genk şehrinde yapılmıştır. Projenin ilk genel birleşim toplantısı ise, Zorlu Enerji ev sahipliğinde 5-6 Kasım 2019 tarihleri arasında Kızıldere jeotermal sahasında yapılmıştır. Konsorsiyum üyeleri hem Kızıldere Jeotermal Enerji Santralleri’ni ziyaret etme hem de proje kapsamında bir araya gelerek ilk üç aylık ilerlemeyi takip etme şansını yakalamıştır.

Kızıldere 1 santralindeki bakım çalışmaları sebebiyle inovasyonların Kızıldere 2 santraline taşınmasına ilişkin teknik ve ekonomik fizibilite çalışmaları yapılmıştır. Yapılan çalışmalar neticesinde inovasyonların Kızıldere 2 santraline taşınmasına ilişkin yönetimden onay alınmıştır. Ayrıca projenin bir diğer demo sahası olan Belçika’nın Balmatt sahasındaki operasyonel problemler sebebiyle santral işletmesi durdurulmuştur. Her iki demo sahasındaki gelişmeler sebebiyle projenin 1 Temmuz 2020 tarihi itibarıyla askıya alınmasına karar verilmiştir.

Yaklaşık 7 ay askıya alınan proje süreci, Balmatt sahası yerine Almanya’da bulunan Insheim sahasının projeye dahil edilmesiyle birlikte 1 Şubat 2021’de tekrar başlamıştır. Kızıldere 2 santraline taşınan inovasyonların teknik ve ekonomik fizibilitelerini takiben detay dizayn ve mühendislik çalışmaları Avrupa’nın farklı ülkelerinde faaliyet gösteren proje partnerleri ile devam etmektedir. 1 Temmuz 2020 - 1 Şubat 2021 tarihleri arasında askıda kalan projenin takvimi ilgili periyoda istinaden uzatılmış ve COVID-19 sebebiyle alınan 9 aylık süre uzatımıyla birlikte projenin Eylül 2024’te tamamlanması planlanmaktadır.

11-12 Ekim 2021’de Kızıldere 2 santralinde yapılan saha toplantısında proje kapsamında test uygulaması gerçekleştirilecek sistemlerin bağlantı noktaları, yerleşimleri ve tasarım detayları üzerine çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Bu toplantıda belirlenen nihai tasarım kriterlerine göre termal enerji depolama ve re-enjeksiyon sıcaklığı düşürülmesi sistemlerinin Kızıldere 2 santraline entegrasyon senaryoları ve teknik dokümanların oluşturulması kapsamında çalışmaların çoğu tamamlanmıştır. Bu kapsamda re-enjeksiyon sıcaklığı düşürülmesi sistemiyle ilgili ana ekipmanlar ve sensörler Kızıldere 2 sahasına alınmıştır. Termal enerji depolama sistemleri ile ilgili olarak satın alma süreçleri için çalışmalar devam etmektedir.

Horizon 2020 Programı – GEOPRO Projesi

GEOPRO Projesi’nde İngiltere, İzlanda, İsviçre, Fransa, Norveç ve Almanya gibi ülkelerden çeşitli yatırımcı, sanayici, enstitü ve üniversiteler yer almaktadır. Proje, Horizon 2020 Programı’nın içerdiği “Güvenli, Temiz ve Verimli Enerji” üst başlığı kapsamında “Düşük Karbonlu ve İklim Esneklikli Bir Gelecek İnşaa Edilmesi”ne yönelik olarak yenilenebilir enerji kaynaklarından jeotermal enerjinin kullanımının yaygınlaştırılması ve jeotermal akışkanın kimyasal ve fiziksel özelliklerinin daha iyi anlaşılarak saha geliştirme ve işletme koşullarının iyileştirilmesi, kaynaktan yüksek verim sağlanması ve kaynağın sürdürülebilirliği noktasında daha ileri seviyelere ulaşmak üzerine araştırmalara odaklanacaktır. Bu kapsamda Türkiye’nin de taraf olduğu Paris İklim Anlaşması için ülke olarak hedeflerimize ulaşma noktasında partner olarak yer aldığımız GEOPRO projesi Şirketimiz açısından çok büyük önem teşkil etmektedir. Sektör temsilcileri ve akademisyenlerden oluşan konsorsiyum ile proje kapsamında yapılan çalışmalarda tecrübe ve bilgi paylaşım odaklı ilerlenerek hızlı veri paylaşımıyla dünya çapında jeotermal sektörüne katkı sağlanacaktır. Projenin kabulü Kasım 2019’da Avrupa Komisyonu tarafından duyurulmuş ve proje hibe desteği almaya hak kazanmıştır. 1 Kasım 2019 tarihinde imzalanan hibe sözleşmesi ile proje resmi olarak yürürlüğe girmiş ve başlangıç toplantısı 19-20 Kasım 2019 tarihleri arasında tüm ortakların katılımıyla Belçika’nın Brüksel şehrinde düzenlenmiştir. Pandemi nedeniyle fiili buluşma ve toplantıların gerçekleştirilemediği ve aylık periyodik online toplantıların yapıldığı projede, pandemi sonrası ilk fiziki toplantı 9 Haziran 2022 tarihinde İngiltere’de düzenlenerek projenin son bir yılına girilen süreç konsorsiyum üyelerince değerlendirilmiştir. Zorlu Enerji olarak sorumlu olduğumuz rol kapsamında kimyasal analiz çalışmaları yapılmıştır, sunulacak rapor için çalışmalar sürdürülmektedir

JIDEP Projesi

İnovasyon ve Ar-Ge ekseninde büyüme stratejisini geliştirmeye devam eden Zorlu Enerji, Avrupa Birliği tarafından araştırma, geliştirme ve inovasyon projelerine destek olmak amacıyla oluşturulan Ufuk 2020 (Horizon 2020) çerçeve programının devamı olan Ufuk Avrupa (Horizon Europe) programı kapsamında başvurduğu JIDEP (Joint Industrial Data Exchange Pipeline - Ortak Endüstriyel Veri Değişim Platformu) projesi için %100 hibe desteği almaya hak kazanmıştır. Otomotiv ve denizcilik sektörleri başta olmak üzere pek çok farklı sektörde kullanılan kompozit malzemelerin geri dönüşüme kazandırılması amaçlanan projeyle, döngüsel ekonomiye ve atık yönetimine doğrudan katkı sağlanması hedeflenmektedir.

Proje 1 Haziran 2022 tarihi itibarıyla hibe sözleşmesi imzalanarak resmi olarak yürürlüğe girmiş ve proye ilişkin başlangıç toplantısı 29 Haziran 2022 tarihinde online olarak düzenlenmiştir. Proje kapsamındaki ilk fiziksel toplantı 13-14 Eylül 2022 tarihinde FHV – Vorarlberg Uygulamalı Bilimler Üniversitesi ev sahipliğinde Avusturya Dornbirn’de gerçekleşmiştir. Toplantıya katılım gösterilerek proje kapsamında oluşturulacak analizler ve hedeflenen çıktılar ile ilgili önemli görüşmeler yapılmıştır.

Horizon 2020 Programı – BD4OPEM Projesi

BD4OPEM (Big Data Solutions for Energy Marketplace) Projesi Horizon 2020 Programı’nın içerdiği “Güvenli, Temiz ve Verimli Enerji” üst başlığı kapsamında, “Geleceğin Düşük Karbonlu Piyasasını Yaratmak” amacıyla ve bu geleceğe yönelik yeni bir planlama aracı tasarlama hedefiyle oluşturulmuştur. Yeni teknolojilerin hayatımıza girmesi ve enerji üretim ve tüketim profillerindeki değişimlerin şebeke üzerindeki etkilerini en aza indirmek amacıyla şebekeye bağlı ve entegre sistemlere olan ihtiyaç, enerji sektörünün en önemli konularından biridir. Bu probleme çözüm olması amacıyla tüm paydaşların buluşacağı bir açık inovasyon pazarı oluşturmak hedefiyle proje konsorsiyumu oluşturulmuştur. Proje konsorsiyumunda 8 ülkeden 12 ortak ile yola çıkılmıştır. Konsorsiyum ortakları enerji sektöründe oluşan verinin toplanacağı ve işleneceği bir “Analytic Toolbox” geliştirmeyi hedeflemektedir. Toplanan verilerden elde edilecek analizler ve hesaplamalar aracılığıyla inovatif bir market ve pazar ortamı yaratılacaktır. Proje ile geliştirilecek şebeke izleme, operasyon, bakım, planlama, kayıp ve kaçak takibi, akıllı ekosistem, enerji yönetimi ve Blockchain uygulamalarının esnek piyasa yapısına hizmet etmesi öngörülmektedir. Bu uygulamalar toplam verimliliği arttıracak ve son kullanıcının sisteme maksimum katılımını sağlayacaktır. Projenin kabulü Ağustos 2019’da Avrupa Komisyonu tarafından duyurulmuş ve proje hibe desteği almaya hak kazanmıştır. 1 Ocak 2020 tarihinde imzalanan hibe sözleşmesi ile proje resmi olarak yürürlüğe girmiş ve başlangıç toplantısı 14-15 Ocak 2020 tarihleri arasında tüm ortakların katılımıyla İspanya’nın Barcelona şehrinde düzenlenmiştir. Slovenya’da yapılan 5. genel kurul toplantısına ve İsveç’te yapılan iş geliştirme toplantısına aktif katılım sağlanmıştır. Projenin yaygınlaştırma ve tanıtım faaliyetleri kapsamında İsveç ve İtalya’lı paydaşlarımız OEDAŞ’ın merkez ofisinde, Eskişehir’de uzman röportajları ve piyasa tanıtımı yapmak üzere misafir edilmişlerdir. Projeye ilişkin geçmişe yönelik veri paylaşımı tamamlanmış olup, canlı veri entegrasyon çalışmaları devam etmektedir.

Programı – PlaMES Projesi

PlaMES (Integrated Planning of Multi Energy Systems) Projesi, Horizon 2020 Programı’nın içerdiği “Güvenli, Temiz ve Verimli Enerji” üst başlığı kapsamında, “Geleceğin Düşük Karbonlu Piyasasını Yaratmak” amacıyla ve bu geleceğe yönelik yeni bir planlama aracı tasarlama hedefiyle oluşturulmuştur. Dağıtık enerji sistemleri odağa alınarak Osmangazi Elektrik Dağıtım Bölgesi’nde enerji üretim dağılımının en düşük maliyetle nasıl kurgulanması gerektiğine ışık tutacak planlama aracı oluşumunda, OEDAŞ’ın hizmet bölgesindeki farklı enerji üretim ve tüketim kaynakları kullanılacaktır. İlgili model enerji sektörünün tüm oyuncuları (elektrik, gaz, ulaşım, petrol ve ısınma) dikkate alınarak oluşturulacaktır. Projenin kabulü Şubat 2019’da Avrupa Komisyonu tarafından duyurulmuş ve proje hibe desteği almaya hak kazanmıştır. 1 Kasım 2019 tarihinde imzalanan hibe sözleşmesi ile proje resmi olarak yürürlüğe girmiş ve başlangıç toplantıları 18-20 Kasım 2019 tarihleri arasında tüm ortakların katılımıyla Almanya’nın Aachen ve Belçika’nın Brüksel şehirlerinde yapılmıştır. Pandemi sonrası ilk fiziki proje toplantısı 13-14 Haziran 2022 tarihleri arasında OEDAŞ’ın ev sahipliğinde Eskişehir’de düzenlenmiştir. Projeye ilişkin teknik çalışmalar tamamlanmış olmakla birlikte Ekim 2022’de resmi olarak sona ermiştir.

Horizon 2020 Programı – BD4NRG Projesi

BD4NRG (Big Data for Next Generation Energy) Projesi ile merkezi olmayan enerji sistemlerinin yönetimi ve optimizasyonunda karar vermeyi iyileştirmek için büyük veri ve AI (Yapay Zeka) teknolojilerinin potansiyeli kullanılarak bahse konu süreçlerin kolaylaştırılması amaçlanmaktadır. Proje kapsamında ağırlıklı olarak orta gerilimde kestirimci bakım çalışmalarına önem verilecektir. Proje resmi olarak 01 Ocak 2021 tarihinde başlatılmıştır. Eylül 2022 itibarıyla 36 ay sürmesi planlanan projenın ilk yarısı tamamlanmış olmakla birlikte demo sahası veri paylaşımı devam etmektedir.

Horizon 2020 Programı – FlexiGrid Projesi

Proje, Horizon 2020 Programı’nın içerdiği “Güvenli, Temiz ve Verimli Enerji” üst başlığı kapsamında, “Geleceğin Dağıtım Şebekesine Esneklik Kazandırmak” amacıyla oluşturulmuştur. Projede son teknoloji enerji depolama, dağıtık enerji sistemleri ve talep tarafı katılım ekipmanları kullanılarak lokal üretim-tüketim noktaları arasında esnek bir piyasa sistemi oluşturularak geleceğin düşük maliyetli, esnek ve ölçeklenebilir dağıtım ağının kurulması hedeflenmektedir.

Bu sistem oluşturulurken dijital akıllı şebeke teknolojileri, araçtan şebekeye enerji transferi teknolojileri, IoT ve Blockchain teknolojisi kullanılarak şeffaf bir veri yönetimi sistemi ortaya konulacaktır. Projenin yürütülmesi için Bulgaristan, İsveç, İsviçre ve Türkiye olmak üzere dört pilot ülke belirlenmiştir. Türkiye’de projenin yürütüleceği bölge OEDAŞ’ın sorumluluğundaki bölgedir. Projenin kabulü Şubat 2019’da Avrupa Komisyonu tarafından duyurulmuş ve proje hibe desteği almaya hak kazanmıştır. 1 Kasım 2019 tarihinde imzalanan hibe sözleşmesi ile proje resmi olarak yürürlüğe girmiş ve başlangıç toplantısı 16-18 Aralık 2019 tarihleri arasında tüm ortakların katılımıyla İsveç’in Göteborg şehrinde düzenlenmiştir.

İsviçre ve Türkiye’de gerçekleştirilecek demo faaliyetleri kapsamında iş paketi lideri konumunda olan OEDAŞ tarafından Eskişehir bölgesinde esneklik sağlama amacıyla V2G uyumlu şarj istasyonu, DC hızlı şarj istasyonu ve batarya depolama sistemini de içeren sistemin saha kurulumları yapılmış olup sistem entegrasyon çalışmaları da bu doğrultuda tamamlanmıştır. OEDAŞ pilot bölgesinde V2G istasyon da dahil olmak üzere mevcut ekipmanlar ile akıllı şarj işlemlerini gerçekleştirmek için demo çalışmaları başlatılmıştır ve proje kapsamında gerçekleştirilmesi öngörülmüş senaryoların üzerinde de çalışmalar devam etmektedir. 42 ay sürmesi planlanan ve Nisan 2023 sonu itibariyle bitmesi öngörülen projenin ilk 35 ayı tamamlanmış olup proje takviminde son 6 aylık periyoda girilmiştir.

ERA-NET ACT Programı – SUCCEED Projesi

ERA-NET ACT, Horizon 2020 Programı’nın içerdiği “Güvenilir, Temiz ve Verimli Enerji” üst başlığı kapsamında desteklenmekte olan ve TÜBİTAK’ın da ortak olarak yer aldığı bir projedir. Proje kapsamında, karbon depolama ve tutma teknolojilerinin yaygınlaştırılması ve hızlandırılması alanında ulusal programların eşgüdümü, araştırma önceliklerinde birlik sağlanması ve veri paylaşımı hedeflenmektedir. ERA-NET ACT Projesi ile karbondioksit yakalama ve depolama (Carbon Capture and Storage - CCS) teknolojilerinin gelişiminin hızlandırılması amacıyla Ar-Ge ve inovasyon faaliyetlerinin desteklenmesi amaçlanmaktadır. Bu program kapsamında başvuruda bulunulan SUCCEED (Synergetic Utilisation of CO2 Storage Coupled with Geothermal Energy Deployment) Projesi hibe desteği almaya hak kazanarak Eylül 2019 itibarıyla yürürlüğe girmiştir.

Proje kapsamında jeotermal enerji santrallerinden kaynaklı karbondioksit emisyonlarının azaltılması amacıyla karbondioksit gazının jeotermal rezervuara geri basılması ve sürdürülebilirliğe katkı sağlanması hedeflenmektedir. GECO Projesi’nden farklı olarak karbondioksitin süper kritik koşullarda geri basımı hedeflenmektedir. Proje kapsamında 25-26 Eylül 2019 tarihleri arasında tüm konsorsiyum üyelerinin katılımıyla Kızıldere jeotermal sahasında başlangıç toplantısı gerçekleştirilmiştir.

Projeye ilişkin 2. dönem genel değerlendirme toplantısı 15 Haziran 2021 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda Kızıldere sahasında kurulması planlanan sistemlerin teknik ve ekonomik fizibilite çalışmaları yapılmıştır. 2021 yılı içerisinde alınan kararlar doğrultusunda projenin uygulanması için ana hatlar çizilmiş, ODTÜ iş birliği ile ana ekipmanların tedariki başlatılmıştır.

2022 yılında ise projenin tasarım aşaması başlatılmıştır. Tasarlanacak sistemin 2022 yılı sonunda sahada uygulanmaya hazır hale getirilmesi hedeflenmektedir.

EPDK – Ar-Ge Projeleri

Zorlu Enerji Ar-Ge ve Akıllı Sistemler Departmanı, elektrikli araçlar, enerji depolama ve yenilikçi konularda çalışmalarına devam etmektedir. Bu çalışmalar çerçevesinde, şirketin “Şarj İstasyonları ve Elektrikli Araçların Şebekeye Etkisinin İncelenmesi ve Bu Yüklerin Optimize Edilmesi” ve “Lityum İyon Bazlı Enerji Depolama Sistemlerinin Yük Kaydırma için Test Edilmesi” projeleri EPDK tarafından kabul edilmiş ve projelerin gerçekleştirilmesi için EPDK’dan toplam 5,7 milyon TL tutarında bütçe desteği alınmasına hak kazanılmıştır. İki yıl sürmesi planlanan bu projeler sonucunda ülkemiz için son derece değerli olacak çözümlerin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Bu çözümler ile elektrikli araçların yaygınlaşmasıyla birlikte ortaya çıkacak şebeke yükünün akıllı algoritmalarla azaltılarak şebeke güvenliğinin üst düzeye çıkarılması amaçlanmaktadır. Bu projelere ek olarak yine EPDK tarafından onaylanmış olan “Memnuniyet 4.0” projesi ile Osmangazi elektrik dağıtım bölgesinde çağrı merkezine maksimum müşteri ulaşılabilirliğinin en uygun şekilde sağlanması amaçlanmaktadır. Bu sayede bölgede daha iyi hizmet verilmesi ve müşteri memnuniyetinin artması sağlanacaktır.

Horizon 2020 Programı E-Charge4Drivers Projesi

metin içeren bir resim

Açıklama otomatik olarak oluşturuldu

Zorlu Enerji, yeni nesil teknolojileri hayata geçirmek amacıyla yaptığı yatırımlardan elektrikli araç (EV) şarj istasyonları ağı Zorlu Energy Solutions (ZES) ve saatlik elektrikli araç kiralama platformu Electrip markalarıyla; çevre dostu elektrikli araçların yaygınlaşmasına katkıda bulunurken, Avrupa’da da bu amaçla başlatılan eCharge4Drivers Projesi’nin ortakları arasında yer almaktadır. Elektrikli araçların satışı Avrupa genelinde hızla artarken, sürücüler hala uygun şarj seçeneklerini bulmakta sorunlarla karşılaşmakta ve bu durum elektrikli araçların kullanım kolaylığını sınırlamaktadır. eCharge4Drivers Projesi, şehirlerde ve şehirlerarası yolculuklarda elektrikli araç şarj deneyimini önemli ölçüde iyileştirmeyi amaçlamaktadır.

Bu proje ile kullanıcıların; şarj seçenekleri, mobilite ve park alışkanlıkları konusundaki beklentileri doğrultusunda şehirlerin ve Trans-Avrupa Ulaşım Ağı’nın da dahil olduğu Avrupa’daki 10 alanda pilot projeler geliştirilmesi hedeflenmektedir. 11 farklı Avrupa ülkesinden 32 ortakla çalışılması planlanan proje,

1 Haziran 2020 tarihinde imzalanan hibe sözleşmesi ile resmi olarak yürürlüğe girmiş ve başlangıç toplantıları tüm ortakların katılımıyla 16-17 Haziran 2020 tarihlerinde online olarak düzenlenmiştir. Pandemi sonrası ilk fiziki proje toplantısı 28-29 Haziran 2022 tarihlerinde Yunanistan’ın Atina şehrinde gerçekleştirilmiştir

Proje kapsamında ZES, yeni nesil ISO15118 Plug&Charge standardını, yeni nesil şarj istasyonlarını kullanarak pilot faaliyetlerle deneyecektir. Bu kapsamda ZES platformunun ilgili fonksiyonu destekleyecek hale gelmesi için entegrasyon çalışmaları devam etmektedir. ZES aynı zamanda mevcut kullanıcıların kullanmakta olduğu rezervasyon servislerine yeni seçenekler ve gelişmiş bilgiler ekleyerek kullanıcı memnuniyetini artırmayı hedeflemektedir. Bu kapsamda, proje içerisinde geliştirilmesi öngörülen ve mobil uygulamaya eklenmesine karar verilen yeni eklentilere dair dizayn ve doğrulama süreçleri tamamlanmış olup ilgili servisler canlıya alınmıştır. Pilot bölgelerde gerçekleştirilecek çalışmalar öncesinde projedeki servis ve ekipmanlara ilişkin diğer geliştirme çalışmaları ve teknik çalışmalar paralelde devam etmektedir. 48 ay sürmesi planlanan projenin 27. ayı tamamlanmıştır. ZES tarafındaki servis geliştirme işlerine paralel olarak demo faaliyetlerine yaz dönemi sonu itibariyle başlanmıştır

EUREKA-Eurogia2020 Programı Smart Wind Projesi

Proje EUREKA’nın alt kümesi olan Eurogia 2020 tarafından incelenmiş ve onay alınmıştır. Türk katılımcıların TÜBİTAK tarafından fonlandığı projenin süresi 3 yıldır. Projede; Türkiye, Almanya ve İspanya olmak üzere 3 ülkeden 6 şirket ve enstitü yer almaktadır. Bu kurumların büyük bir çoğunluğu rüzgar enerjisi alanında hem teorik hem akademik alanda önemli çalışmalar yapan kurumlar olup, Zorlu Enerji de Smart Wind Projesi ile Gökçedağ RES’in verimliliğinin arttırılması ve birim elektrik maliyetlerinin azaltılması adına bir karar destek mekanizması geliştirilmesini hedeflemektedir.

Resmi olarak Ocak 2020’de başlayan proje kapsamında tüm teknik ve genel birleşim toplantıları online olarak devam etmektedir. Proje kapsamında teknik olarak yürütülen çalışmaların yanı sıra literatür taraması da yoğun olarak yapılmaktadır. Bu kapsamda Ruhr Universitesi Bochum ile birlikte “Rüzgar Santrallerinde Artan Güç Potansiyelinin Analizi Üretim Aktif Uyanma Kontrol Yöntemleri” konulu makale yazılmıştır.

ZORLU ENERJİ DOĞA KORUMA VE BİYOÇEŞİTLİLİK ÇALIŞMALARI

Biyoçeşitliliğimizi Geleceğe Taşıyoruz.

Doğadaki çeşitliliğin giderek tükenmesine, ekolojik dengenin hızla bozulmasına engel olmak için hepimize düşen görevler olduğuna inanıyoruz.

Ulusal ölçekte enerji üretim portföyünün %87'sini yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlayan Zorlu Enerji olarak, Akıllı Hayat 2030 sürdürülebilirlik stratejimiz çerçevesinde, gerçekleştirmekte olduğumuz tüm yatırımlarda ülkemizdeki biyoçeşitliliğin korunmasına büyük önem veriyoruz.

Yatırım yaptığımız bölgelerdeki biyolojik çeşitliliği dikkate alan çevresel ve sosyal etki değerlendirmeleri, araştırmaları ve koruma çalışmaları yapıyoruz. Bu çalışmalarımızla BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarından ''Erişilebilir ve Temiz Enerji'', ''Karasal Yaşamın Korunması'', ''Amaçlar için Ortaklıklar'' hedeflerine katkıda bulunuyoruz.

Zorlu Enerji Biyoçeşitlilik Risk Raporuna linkten ulaşabilirsiniz.

Tür ve genetik olarak yüksek çeşitliliğe sahip ülkemiz çoğrafyasındaki biyoçeşitliliği korumak için yapmış olduğumuz bazı çalışmalar:

Enerjimiz ülkemizdeki biyoçeşitliliği geleceğe taşımak için

MERYVE AĞACI TRANSPLANTASYONU

Aydın ili Buharkent ilçesi sınırları içerisinde bulunan Kızıldere 3. Jeotermal Enerji Santrali inşaatı öncesi gerçekleştirdiğimiz ağaç taşıma (tansplantasyon) çalışmaları ile 1600 incir ve zeytin ağacını 15 km uzaklıktaki sahaya transplante ettik.

SARI BAMBUL (HALİOTROPHİUM THERMOPHİLUM)

Türkiye'nin ilk jeotermal santrali olan Kızıldere 1 jeotermal santral sahasında yaptığımız çevresel etki değerlendirmeleri kapsamında tek nokta endemik olan bir olan Sarı Bambul'u tespit ettik, Pamukkale Üniversitesi ve Ege Üniversitesi ile iş birliği yaparak türün anatonomik araştırma çalışmalarına destek olduk.

TİREBOLU ÖRÜMCEĞİ (ZADARİON TİREBOLUENSİS DANİSMAN AT. 2014)

Giresun, Tirebolu ilçesi sınırları içerisinde inşa edilmesi planlanan Tirebolu Regülatörü ve HES projesi kapsamında yaptığımız biyoçeşitlilik araştırmaları sonucunda çok sınırlı bir alanda yayılış gösteren ve literatürde tanımlı olmayan bir endemik tür keşfederek projede çalışan akademisyenlerle beraber türü literatüre kazandırdık.

SEÇMEN ÇAKŞIRI (EKİMİA OZCAN&SECMENİİ)

Denizli, Acıpayam ilçesi sınırları içerisinde kurulması planlanan Sami Soydam Sandalcık Barajı ve HES projesi kapsamında yaptığımız biyoçeşitlilik araştırmaları sonucunda çok sınırlı bir alanda yayılış gösteren ve literatürde tanımlı olmayan tek nokta endemik bir tür tespit ettik. Ege Üniversitesi akademisyenleri ile tür tanımlama çalışmalarını sürdürerek Ekimia ozcan&secmenii ismi ile literatüre yeni tür kaydı yaptık. Turü Tarım ve Orman Bokanlığı'na bildirerek Biyolojik Ceşitlilik Koruma Tür Eylem Planına dahil. edilmesine katkıda bulunduk.

SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR GELECEK İÇİN HEDEF 1.2 MİLYON FİDAN

Türkiye'nin yerli ve yenilenebilir enerji alanındaki öncü şirketlerinden Zorlu Enerji olarak Akıllı Hayat 2030 vizyonumuz doğrultusunda iklim kriziyle mücadelede kararlı adımlar atmaya devam ediyoruz.

Geleceğe daha yeşil bir dünya bırakmak için, Tarım ve Orman Bakanlığı iş birliği ile yürüttüğümüz Sıfır Karbon Ayak İzi Ormanları Projesi kapsamında 1.2 milyon fidanı toprakla buluşturmayı hedefliyoruz. Bu hedefimiz doğrultusunda yakın zamanda Gaziantep'in Nurdağı ilçesinde oluşturduğumuz hatıra ormanına diktiğimiz 30 bin kızılçam, 40 bin badem ve 20 bin akasya fidanı ile de bugüne kadar toplamda 330 binden fazla fidan dikimi gerçekleştirmiş olduk.

Türkiye'de karbon ayak izinin azaltılması için projeler üreten ilk şirketlerden biri olarak yüksek teknoloji yatırımlarımızla 2020 yılında yerli ve yenilenebilir enerjinin Türkiye'deki üretim portföyümüz içindeki oranını %87'ye çıkardık. Karbon Saydamlık Projesi'ne (CDP) Türkiye'den katılan ilk enerji şirketi olarak 2011 yılından beri her yıl karbon ayak izimizi kamuoyu ile şeffaf bir biçimde paylaşmaktayız. Ulaşımdan kaynaklanan karbon emisyonlarının azaltılması için 81 ilde elektrikli araç şarj istasyonu altyapısını kurarak karbon ayak izimizi sıfıra indirme faaliyetlerimizi başarıyla yürütüyoruz.

Enerjimiz sürdürülebilir bir yaşam için.

Türkiye’nin İlk Kuş İzleme Radarı

Zorlu Enerji doğal hayatın korunması konusundaki duyarlılığı ile hem kuşları hem de türbinleri korumak amacıyla, 500 bin ABD Doları yatırım yaparak, Gökçedağ Rüzgâr Santrali’ne 2011’de Türkiye’nin ilk kuş izleme radarını kurmuştur.

Kuş Radar Sistemi sayesinde rüzgâr santrallerine yaklaşan kuş veya kuş sürüleri tespit edilerek, monitörden gerçek zamanlı olarak izlenebilmektedir. Operasyonel olarak türbinler kuş geçişi esnasında kısa süre için durdurulabilirken LRAD (Long Range Acoustic Device) sistemi ile ses dalgaları gönderilerek kuşların uçuş istikameti de değiştirilebilmektedir.

Kuş gözlem çalışmalarından elde edilen veriler ve düzenli izleme faaliyetleriyle, bugüne kadar Gökçedağ Rüzgâr Santrali’nde işletme kaynaklı herhangi bir kuş ölümü gerçekleşmemiştir.

“BİYOÇEŞİTLİLİK ÜZERİNE OLAN RİSKLERİMİZİ YÖNETİYORUZ”

Zorlu Enerji olarak faaliyet gösterdiğimiz yurtiçi operasyonlarımız nedeni ile ilgili bölgede yer alan endemik türler üzerinde oluşturduğumuz etkileri periyodik gözlem çalışmaları ile tespit ediyor, aksiyon planlarımız takip ediyor ve denetleyerek yönetiyoruz.

Kritik Türler Kitapçığımıza linke tıklayarak ulaşabilirsiniz.

A.Mercan Regülatörü ve HES İşletmesi için Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN)’e Göre Risk Altındaki Bazı Türler

  • Benekli Semender (Neurergus strauchii munzurensis)

Benekli semendere yönelik detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/14735/4458797

  • Mısır Akbabası (Neophron percnopterus)

Mısır Akbabasına yönelik detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/22695180/205187871

  • Üveyik (Streptopelia turtur)

Üveyik hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/22690419/154373407

  • Mercan Regülatörü ve HES İşletmesi için oluşturmuş olduğumuz Biyoçeşitlilik Aksiyon Planı’na ve etki altındaki diğer türlere yönelik bilgiye link üzerinden ulaşabilirsiniz.

B.Tercan Barajı ve HES İşletmesi için Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN)’e Göre Risk Altındaki Bazı Türler

  • Tosbağa (Testudo graeca)

Tosbağa hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/21646/9305693

  • Vaşak (lynx lynx)

Vaşak hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/12519/3350985

  • Tercan Barajı ve HES İşletmesi için oluşturmuş olduğumuz Biyoçeşitlilik Aksiyon Planı’na ve etki altındaki diğer türlere yönelik bilgiye link üzerinden ulaşabilirsiniz.

C. Beyköy Regülatörü ve HES İşletmesi için Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN)’e Göre Risk Altındaki Bazı Türler

  • Kızıl Ardıç (Turdus İliacus)

Kızıl ardıç hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/22708819/110990927

  • Sakallı Akbaba (Gypaetus Barbatus)

Sakallı akbaba hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/22695174/154813652

  • Ala Doğan (Falco Vespertinus)

Aladoğan hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/22696432/200136196

  • Şah Kartal (Aquila Heliaca)

Şah kartal hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/22696048/155464885

  • Su Samuru (Lutra lutra)

Su samuruna yönelik detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/12419/164578163#green-assessment-information

  • Beyköy Regülatörü ve HES İşletmesi için oluşturmuş olduğumuz Biyoçeşitlilik Aksiyon Planı’na ve etki altındaki diğer türlere yönelik bilgiye link üzerinden ulaşabilirsiniz.

D. Çildir Barajı ve HES İşletmesi için Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN)’e Göre Risk Altındaki Bazı Türler

  • Sazan (Cyprinus carpio)

Sazan hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/6181/12559362

  • Bıyıklı Balık (Luciobarbus capito)

Bıyıklı balık hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/135687/4181037

  • Dikkuyruk (Oxyura Leucocephala)

Dikkuyruk hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/22679814/119403602

  • Elmabaş Patka (Aythya ferina)

Elmabaş hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/22680358/205288455

  • Bozkır Kartalı (Aquila nipalensis)

Bozkır kartalı hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/22696038/205452572

  • Çıldır Barajı ve HES İşletmesi için oluşturmuş olduğumuz Biyoçeşitlilik Aksiyon Planı’na ve etki altındaki diğer türlere yönelik bilgiye link üzerinden ulaşabilirsiniz.

E.İkizdere HES Regülatörü ve İşletmesi için Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN)’e Göre Risk Altındaki Bazı Türler

  • Bıyıklı Balık (Barbus tauricus)

Bıyıklı balık hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/135540/4141202

  • Baran Engereği (Vipera barani)

Baran engereği hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/164774/5925027

  • İkizdere Regülatörü ve HES İşletmesi için oluşturmuş olduğumuz Biyoçeşitlilik Aksiyon Planı’na ve etki altındaki diğer türlere yönelik bilgiye link üzerinden ulaşabilirsiniz.
  • Kuzgun Barajı ve HES İşletmesi için oluşturmuş olduğumuz Biyoçeşitlilik Aksiyon Planı’na ve etki altındaki diğer türlere yönelik bilgiye link üzerinden ulaşabilirsiniz.
  • Ataköy Regülatörü ve HES İşletmesi için oluşturmuş olduğumuz Biyoçeşitlilik Aksiyon Planı’na ve etki altındaki diğer türlere yönelik bilgiye link üzerinden ulaşabilirsiniz.

F. Kızıldere 1 JES İşletmesi için Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN)’e Göre Risk Altındaki Bazı Türler

  • Küçük Sakarca (Anser erythropus)

Küçük Sakarca hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/22679886/166193479

  • Kızıldere 1 JES işletmesi için oluşturmuş olduğumuz Biyoçeşitlilik Aksiyon Planı’na ve etki altındaki diğer türlere yönelik bilgiye link üzerinden ulaşabilirsiniz.

G. Kızıldere 2-3 JES İşletmeleri için Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN)’e Göre Risk Altındaki Bazı Türler

  • Pasbaş Patka (Aythya nyroca)

Paspaş Patka hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/22680373/152620862

  • Kızkuşu (Vanellus vanellus)

Kızkuşu hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/22693949/111044786

  • Kızıldere 2-3 JES işletmeleri için oluşturmuş olduğumuz Biyoçeşitlilik Aksiyon Planı’na ve etki altındaki diğer türlere yönelik bilgiye link üzerinden ulaşabilirsiniz.

  • Alaşehir JES işletmeleri için oluşturmuş olduğumuz Biyoçeşitlilik Aksiyon Planı’na ve etki altındaki diğer türlere yönelik bilgiye link üzerinden ulaşabilirsiniz.

H. Osmaniye RES için Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN)’e Göre Risk Altındaki Bazı Türler

  • Dağ keçisi (Capra aegagrus)

Dağkeçisi hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/3786/10076391

  • Boz ayı (Ursus arctos)

Bozayı hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/41688/10514336

  • Çizgili sırtlan (Hyaena hyaena)

Çizgili sırtlan hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/10274/3188449

  • Büyük Orman Kartalı (Clanga clanga)

Büyük orman kartalı hakkında detaylı bilgi için https://www.iucnredlist.org/species/22696027/203868747

  • Osmaniye RES işletmesi için oluşturmuş olduğumuz Biyoçeşitlilik Aksiyon Planı’na ve etki altındaki diğer türlere yönelik bilgiye link üzerinden ulaşabilirsiniz.
  • Bursa DGS işletmesi için oluşturmuş olduğumuz Biyoçeşitlilik Aksiyon Planı’na ve etki altındaki diğer türlere yönelik bilgiye link üzerinden ulaşabilirsiniz.
  • Lüleburgaz DGS işletmesi için oluşturmuş olduğumuz Biyoçeşitlilik Aksiyon Planı’na ve etki altındaki diğer türlere yönelik bilgiye link üzerinden ulaşabilirsiniz.

Su, ekosistemlerden endüstriyel tesislere kadar birçok alanda hayati bir konumda olduğu gibi bizim faaliyetlerimizde de temel ve değiştirilemez bir roldedir. Zorlu Enerji olarak, su yönetimine yönelik sorumluluklarımızın bilincindeyiz ve sürdürülebilir bir geleceğe katkıda bulunma amacıyla su kaynaklarına olan yaklaşımımızı büyük bir titizlikle yönetiyoruz. Yüksek öncelikli konularımız arasında yer alan Su Kalitesi ve Yönetimi kapsamında, Zorlu Holding’in Akıllı Hayat 2030 vizyonuyla uyumlu olarak doğal kaynak kullanımını optimize etmek ve su tüketimini en aza indirme hedefini belirledik. Yürüttüğümüz çalışmalar soncunda elde ettiğimiz çıktıları, şeffaflık ilkesiyle hareket ederek paydaşlarımızla paylaşmayı önemsiyoruz. Kullanılan su ve etki verilerimizi, CDP Su Programı aracılığıyla raporluyoruz. Su kullanımının yüksek olduğu santrallerimizde ise ISO 14046 Su Ayak İzi doğrulama süreçlerini tamamlayarak verileri kamuoyuyla paylaşıyoruz. Kızıldere 1-2-3 Jeotermal Santralleri, Bursa Doğal Gaz Santrali, Lüleburgaz Doğal Gaz Santrali ve Alaşehir Jeotermal Santrali olmak üzere altı tesisimiz, ISO 14046 Su Ayak İzi sertifikasına sahiptir.

Lüleburgaz Doğalgaz Santrali Atık Su Geri Kazanım Tesisi

Lüleburgaz Doğal Gaz Kojenerasyon Santralimiz Zorluteks ve çevre fabrikaların buhar ihtiyacını karşılaması nedeni ile su tüketimi yüksek bir santraldir. Bu santralimizde su ihtiyacı yer altı su kuyularından sağlanmaktadır. Zorlu Enerji Lüleburgaz Santrali’nde Ergene Havzası’nın mevcut durumu nedeni ile soğutma kulesinde gerekli olan maksimum 110 m3/saat’lik su ihtiyacını karşılamak için Atık Su Geri Kazanım Tesisi kurulmuştur. Santralin soğutma suyu ihtiyacı, doğrudan doğal kaynak kullanımına gidilmeden, Zorluteks’in atık su arıtma tesisi çıkışından yararlanılarak giderilmektedir.

Zorlu Enerji'nin su yönetimiyle ilgili detaylı bilgiye linkten ulaşabilirsiniz.