Sektör Başkanı'nın Mesajı

Değerli Paydaşlarımız,

6 Şubat 2023 tarihinde başlayan ve on bir ilimizi etkileyerek on binlerce vatandaşımızın hayatını kaybetmesine neden olan depremlerden dolayı büyük üzüntü içindeyiz. Hayatını kaybeden tüm vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, ailelerine ve yakınlarına başsağlığı ve sabır, yaralılarımıza bir an önce acil şifalar diliyorum.

Bu zorlu günleri birlik ve beraberlik içerisinde aşacağımıza inancımız sonsuz. Zorlu Enerji olarak ilk günden itibaren tüm kaynaklarımızı seferber ederek bölge halkına yardım etmek üzere harekete geçtik. Elektrik dağıtım hizmetleri ekiplerimizi Adıyaman’da görevlendirerek elektrik arzının sağlanmasına destek olduk. Gaz dağıtım bölgemiz Gaziantep ve Kilis’te tüm ekiplerimizi seferber edip 7/24 çalışarak bölgenin hızla doğal gaza kavuşmasını sağladık. Gökçedağ Rüzgâr Enerji Santrali’mizin bulunduğu Osmaniye ili başta olmak üzere tüm deprem bölgesinde yaraların hızla sarılması için yardım tırlarımızı bölgeye gönderdik. Arama kurtarma ekiplerimiz ve gönüllü çalışma arkadaşlarımız, afetin ilk gününden itibaren bölgeye giderek çalışmalarda aktif olarak görev aldı. Bölgenin hızla toparlanması adına ilerleyen dönemde de yaşama dokunan projelerimizle vatandaşlarımızın yanında olmaya devam edeceğiz.

Bu duygu ve düşüncelerle, sürdürülebilir bir gelecek misyonu ile 2022 yılı faaliyetlerimizi ve sektörel gelişmeleri derlediğimiz ikinci entegre faaliyet raporumuzu sizlere sunmak istiyorum.

Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılına girerken, Şirketimizin daha sağlam bir gelecek için hedeflerine güçlü adımlarla ilerlediğini paylaşmaktan gurur duyuyorum.

Dünyada iklim krizinin etkilerinin artmasıyla beraber kuraklık, kasırgalar ve seller gibi doğal afetlerin devam ettiği ve global sağlık krizinin kontrol altında tutulmaya çalışıldığı 2022 yılı, dünyanın “yeni normale” alışmaya çalıştığı bir yıl oldu.

Ekonominin baş aktörlerinden olan sektörümüzde ise enerji jeopolitiği uluslararası ilişkilerde belirleyici hale geldi. Enerji sektörünün faaliyet gündeminde ise ağırlıklı olarak arz güvenliği, iklim krizi, dijitalleşme, otomasyon, elektrifikasyon ve mobilite merkezli dönüşüm yer aldı.

Avrupa’yı ciddi şekilde etkileyen enerji krizine neden olan politik ilişkiler, enerji fiyatlarındaki artışın yanı sıra gıda politikalarında bozulmalara, halihazırda gündemde olan çip ve ham madde sorununun da derinleşmesine neden oldu. Yüksek fiyatlı seyreden çip ve ham madde tedarikinde yaşanan güçlükler ve lojistik maliyetleri 2022 yılının son çeyreğinden itibaren düşüşe geçti. Yenilenebilir alternatif enerji çözümlerinin hayata geçirilmesi, yatırım süreçleri de göz önüne alındığında ancak orta vadede bir sonuç üretebiliyor.

Global arenada sürdürülebilirlik alanındaki adımlara baktığımızda, karbon hedeflerinin yakından izlendiği bir yıl olduğunu görüyoruz. Kasım ayında gerçekleşen COP27’de dünyanın en büyük iki sera gazı yayıcı ülkesi ABD ve Çin’in başkanları, uzun süren bir gerilimin ardından iklim değişikliği alanında iş birliğini yeniden başlatma konusunda bir araya geldi ve anlaşmaya vararak dünyaya umut verdi. Öte yandan sektörel ve sistem çaplı dönüşümlere duyulan ihtiyacın masaya yatırılması da olumlu bir adım olarak değerlendirilebilir. BM Çevre Programı (UNEP)’in Emisyon Açığı 2022 raporuna göre dünyanın felaketten korunmak için emisyonları yüzde 45 oranında azaltması ve kolektif bir çözüm için toplumların dönüşmesi gerekliliğini ortaya koyuyor. Azaltım konusunda önemli birkaç sektörden biri olan enerji sektörünün atacağı adımlar son derece kritik olacak.

Enerji krizini Türkiye lehine çevirecek hamleleri hayata geçirmeliyiz.

Dünya genelindeki gelişmelere rağmen rakamlar, Türkiye’nin istihdam ve üretimini koruduğunu, cari açığın en önemli dengeleyici unsuru olan ihracatını da artırdığını gösteriyor. Eğer sahip olduğumuz fırsatlarla doğru zamanın kesiştiği bu anı iyi değerlendirebilir ve Avrupa’daki enerji krizini hem ülkemiz hem sektörümüz lehine çevirecek hamleleri hayata hızla geçirebilirsek, yeni bir başlangıç yapabiliriz. Bu bakımdan ülkemizin çeşitli sahalarda yaptığı doğal gaz keşiflerini değerli buluyor ve dengeleri değiştirecek bir unsur olarak bulunan gazın hızla sektörün hizmetine sunulmasını ülkemizde başlatılacak yatırımlar açısından önemsiyorum.

“Yeni başlangıçlar” açısından yüksek deneyimli ve başarılı bir şirket olarak arz güvenliği ihtiyacının had safhada olduğu bu ortamda yeterli büyüklük, yetenek, teknolojiye sahip olan ve hızlı karar veren aktörlerin öne çıkacağını deneyimlerimizden biliyoruz. Bu deneyimden hareketle, gereken adımları atmak için tüm yetenekleri bünyesinde bulunduran bir şirket olarak hem elektrikli araçlar hem güneş paneli alanlarında yarını beklemeden, bugüne, bu ana dokunan yerel ve bölgesel çözümler üretmeye odaklanıyoruz. Tüketici markalarımız ZES ve electrip ile de hem güneş paneli hem elektrikli araç şarj istasyonları alanında çevre dostu ve sürdürülebilir iş modellerini hayata geçirme hedefi ile çalışıyoruz.

Bu doğrultuda 2022 yılı boyunca üretim portföyümüzde yenilenebilir enerjinin payını artırmak ve kaynak çeşitliliğimizi geliştirmek için çalışmalarımızı aralıksız sürdürdük. Özellikle elektrifikasyon ve enerji verimliliği odaklı işlere yatırım ajandamızın en önemli gündemlerinden biri oldu.

2022 yılında konsolide ciromuz %158 artışla 30 milyar TL’ye ulaştı.

Zorlu Enerji olarak 2022 yılında sağlıklı bir büyüme ve kârlılık yakaladık. Şirketin konsolide cirosu 2022 yılında geçtiğimiz yıla göre %158 artarak 30 milyar TL ‘ye ulaştı. Bu dönemde FAVÖK %121 büyüme 8,2 milyar TL olarak gerçekleşirken, Net Finansal Borç/FAVÖK oranı ise 3,8x’e geriledi. Ciro ve FAVÖK’te yaşanan güçlü büyüme sonucu 2022 yılını 111 milyon TL net kar ile kapattık.

Yıl içinde, elektrik dağıtımı alanında yapacağımız yatırımları finanse etmek için aralarında Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), Asya Altyapı Yatırım Bankası (AIIB), Uluslararası Finans Kurumu (IFC), ve Hollanda Kalkınma Bankası’nın (FMO) bulunduğu uluslararası finans kuruluşları ile Denizbank’tan geri ödemesi Türk lirası cinsinden yapılacak toplam 375 milyon dolar karşılığı finansman sağladık.

ZES ile Türkiye’de, electrip markası ile yurt dışında sağlıklı büyümeyi hedefliyoruz.

Elektrikli şarj istasyonu ağımızı genişlettik. ZES ile Türkiye’de, electrip markamızla yurt dışında Avrupa odaklı büyüme amaçlı ekiplerimizi kurmaya başladık. Güney ve Doğu Avrupa’da şarj istasyonu yatırımlarıyla büyümek, girdiğimiz ülkelerde minimum %10 pazar payı elde etmek hedefiyle çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Amacımız ZES ile ülkemizde yakaladığımız liderliği korumak ve electrip markamız için de hatırı sayılır bir büyüklüğe ulaşmak. Özellikle yazılım ve dijital teknoloji altyapımızda yapacağımız yatırımlar ile enerji yönetiminde farklılaşmayı öngörüyoruz. İyi bir platform ile yönetilen ve hızlı çözüm üreten müşteri deneyim noktalarına sahip bir şirket olarak EPDK’dan şarj ağı işletmeciliği faaliyeti göstermek üzere lisansımızı aldık. Bu lisansla kendi şarj istasyonlarımızı kurmanın yanında sertifika vererek, bayilik sürecini de devreye alabiliyor ve platform satışı yapabiliyoruz.

Türkiye’de lider olduğumuz jeotermal enerji alanında bir ilke imza attık ve Alaşehir Jeotermal Enerji Santrali’ni, güneş enerjisi ünitesi desteğiyle hibrit (birleşik enerji) santrale çevirdik. Bu proje, kullandığı teknoloji bakımından da Türkiye’de birleşik enerji santrallerinin öncü örneklerinden biri olacak. Diğer yandan yatırım iklimi oluştuğunda değerlendirmek üzere Aydın, Ağrı gibi sahalarda yaptığımız ciddi jeotermal keşiflerimiz bulunuyor. Başta jeotermal olmak üzere AB Horizon 2020 Programı’nın desteğiyle birçok Ar-Ge projesinde sahalarımız pilot bölge olarak kullanılmaya devam ediyor. Hayata geçirdiğimiz projelerden bir tanesi olan GECO, Türkiye’nin en büyük jeotermal santrali olan Kızıldere 3 Santrali’mizde uluslararası karbon emisyon azaltımı projesi olarak bu alanda dünyada ilk.

Güneş paneli alanında hem üretim hem de dünyanın önemli üreticileri ile iş birlikleri yapmaya devam ediyoruz. Bu yıl ilk defa ZES markamızla üst segment güneş paneli ürettirmeye başladık. Diğer yandan dünya devi olan Solis ve Enphase gibi güçlü markaların da distribütörlüğünü yapmaya devam ediyoruz.

Sürdürülebilirlik odaklı faaliyetlerimizle dünyada 57 şirket arasında 4. olduk.

2022 yılının önemli bir diğer yatırım alanı da Zorlu Holding’in Akıllı Hayat 2030 stratejisi doğrultusunda yaptığımız paydaş, toplum ve gezegen odaklı çalışmalarımız oldu. ESG alanlarındaki faaliyetlerimize dair puanımızı, 2022 yılında Moody’s tarafından yapılan değerlendirme sonucunda bir önceki yıla göre 4 puan daha yükselttik. Böylelikle toplamda 61 puanla notumuzu “İleri Düzey” seviyesine çıkardık. ESG faaliyetlerimizde gösterdiğimiz yüksek başarı ile küresel ölçekte aktif olarak değerlendiren 57 enerji şirketi arasında 4’üncü olduk. Hedefimiz notumuzu çok daha yükseklere taşıyabilmek.

Bu yıl, sürdürülebilirlik stratejimizle Argüden Yönetişim Akademisi tarafından hazırlanan ‘Küresel Sürdürülebilirlik Liderleri’ araştırmasına Türkiye’den dahil edilen 14 şirketten biri olduk. UN Global Compact’ın, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) doğrultusunda oluşturduğu “CFO Koalisyonu” tarafından yayımlanan “Entegre SKA Yatırımları ve Finansman için CFO İlkeleri”nin ilk imzacıları arasında yer aldık. Ayrıca iklim krizinin olumsuz etkilerini azaltarak ortadan kaldırmayı hedefleyen uluslararası Bilim Temelli Hedefler Girişimi’ni (Science Based Targets İnitiative - SBTi) imzalayan ilk enerji şirketi olduk.

Fırsat eşitliği alanında attığımız önemli bir adım olarak önce OEPSAŞ’taki kadın erkek çalışan sayımızı eşitledik. Ardından, sektörümüzün teknik iş alanlarında kadın istihdamını artırmaya yönelik ve kamu-akademi-özel sektör iş birliğinin güzel örneklerinden bir proje olarak geleceğin kadın teknisyenlerini yetiştirmeyi hedeflediğimiz “Kadının Gücü Geleceğin Gücü Programı”nı faaliyet bölgelerimizden biri olan Gaziantep’te hayata geçirdik.

Yıl boyunca faaliyetlerimiz birçok ödüle de layık görüldü. İklim kriziyle mücadele ve sürdürülebilir bir gelecek adına hayata geçirdiğimiz Sıfır Karbon Ayak İzi Ormanları Projesi, Türkiye Kurumsal Sosyal Sorumluluk Derneği tarafından düzenlenen Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Ödülleri’nde Gümüş Başarı Ödülü’nü aldı. Birleşmiş Milletler tarafından tanımlanan 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amacının gerçekleşmesine katkı sunan kuruluşların değerlendirildiği organizasyonda “İklim Eylemi” kategorisinde ödüle layık bulunduk. Yine aynı projeyle Türkiye Enerji ve Doğal Kaynaklar Zirvesi kapsamında verilen “Enerjimiz Geleceğimiz” Ödülü’nü aldık.

İklim kriziyle mücadele ve sürdürülebilir bir gelecek adına hayata geçirdiğimiz sosyal sorumluluk projeleri ve sektör öncüsü uygulamalarla Uluslararası Pazarlama ve İletişim Profesyonelleri Derneği’nin (AMCP) düzenlediği Communitas Awards’ta, “Etik ve Çevresel Sorumlulukta Liderlik” kategorisinde sektörümüzün en iyisi olarak ödüllendirildik.

Enerji yönetimi alanındaki altyapı faaliyetlerimizle müşteriye daha çok dokunan bir şirket olma yolundaki çabalarımız ise 16. Stevie® Awards Satış ve Müşteri Hizmetleri Ödülleri’nde “Yılın İletişim Merkezi” alanında Altın Ödül ile taçlandı. Ayrıca Türkiye’deki markaların müşteri ile temas eden tüm birimlerinin müşteri memnuniyet yönetiminin değerlendirdiği A.C.E. Awards 2021’de “Müşteri Deneyimini En İyi Yöneten Marka” seçilerek sektörümüzün kategorisinde birinciliği elde ederek ‘’Diamond Ödülü’’nü kazandık. Böylelikle ‘Enerji’ kategorisinde dördüncü kez üst üste müşteri memnuniyetini en iyi sağlayan firma olduk.

Deneyimlerini gelecek nesillere aktarmak ve gençlerin öğrenme temelli bilimsel projelerini ortaya koyma yolundaki çabalarına katkı sağlamak amacıyla sanayi ve üniversite iş birliğine örnek olacak bir sponsorluğa imza attık. İTÜ ZES Güneş Arabası Ekibi’ne, finansal desteğin çok ötesinde bilgi birikimi ve tecrübemizi paylaşarak mentorluk da yapıyoruz.

2022 yılı boyunca yaptığımız çalışmalardan gururluyuz. Ancak gidecek daha çok yolumuz var. Bu yolda hedeflerimiz de net. Enerji üreten ve ürettiği enerjinin yönetimine ve dönüşümüne yön veren bir şirket olarak 2030’a kadar operasyon ve enerji üretimimizde net sıfır emisyona ulaşmayı, 2040 yılına kadar bu hedefimizi tüm değer zincirini kapsayacak hale getirmeyi ve 2050 yılında net sıfır emisyona ulaşmış bir kurum olmayı planlıyoruz. Ayrıca biyoçeşitlilik alanında en az 10 milyon TL yatırım yapmayı hedefliyoruz.

Finansal, sosyal, çevresel ve yönetişim boyutlarıyla şirket performansımızın kapsamlı bir görünümünü ve gelecek hedeflerimizi paylaştığımız, yanı sıra ESG çalışmalarımızı iş yapış biçimlerimizin merkezine aldığımızı ortaya koyan, sürdürülebilirlik yolculuğumuza dair planlarımızı açıklayan entegre faaliyet raporumuzun, her açıdan performansımızın kapsamlı bir görünümünü sunmasını ve daha sürdürülebilir bir gelecek yaratmak amacıyla çalışmak için başta sektörümüz olmak üzere tüm iş dünyasına ilham vermesini diliyoruz.

2023 yılında da yurt içi ve yurt dışı büyüme stratejimiz doğrultusunda, sektörümüze pek çok alanda öncülük etme hedefi ile çalışmaya devam edeceğiz.

Bu süreçte desteğini her zaman yanımızda hissettiğimiz tüm hissedarlarımıza, iş ortaklarımıza, her koşulda sonsuz özveri ile çalışan tüm çalışma arkadaşlarımıza teşekkür ederim.

Sevgi ve saygılarımla,

Sinan AK

Sektör Başkanı